Pracownia Rozwijania Twórczości Osób Niepełnosprawnych powstała przed 45 laty z inicjatywy grupy studentów Wydziału Sztuk Pięknych UMK, którzy zaczęli organizować zajęcia dla osób z niepełnosprawnością, w różnym wieku. W tamtym czasie nie było jeszcze w Toruniu instytucji terapeutycznych dla osób z niepełnosprawnością.
Bezpośrednią inspiracją ich działania była osoba prof. Wandy Szuman – jej myśl pedagogiczna, praca z osobami niepełnosprawnymi i zagrożonymi marginalizacją, jak również doświadczenia studentów wyniesione z pobytów w Zakładzie dla Niewidomych w Laskach k. Warszawy.
Kierownikiem Pracowni był artysta rzeźbiarz Andrzej Wojciechowski i zajęcia były prowadzone wyłącznie przez wolontariuszy – studentów i młodych absolwentów (artystów, pedagogów).
Po latach nadal ważną i rozwijaną systematycznie aktywnością uczestników zajęć w Pracowni są szeroko rozumiane poczynania artystyczne. Pracownia w naszym mieście i w kraju znana jest z oryginalnej, autorskiej metody terapeutycznej: terapii przez twórczość. Metoda ta wpisuje się w zasady współczesnej pedagogiki specjalnej. Od początku swojej działalności Pracownia przygotowuje liczne wystawy krajowe i zagraniczne, prezentujące dokonania osób z niepełnosprawnością.
Jako jedynie środowisko polskie Pracownia została zaproszona do zorganizowana wystawy plastycznej pt. „Presence” (obecność) na dzień przystąpienia Polski do Unii Europejskiej 1 maja 2004 roku.
Prace niepełnosprawnych twórców z Pracowni stały się obiektami muzealnymi w kategorii do Art Brut w Muzeum Etnograficznym w Toruniu.
Podsumowując ostatnie 5 lat możemy pochwalić się ponad 10 wystawami:
2018:
- Wystawa prezentująca dorobek Pracowni na 40-lecie działalności PRTON
- „Drogi do niepodległości” wystawa pokonkursowa
2019
- „Tradycje stołu polskiego” wystawa pokonkursowa
- „W moim świecie” Małgosi Zamorowskiej
- „W moim świecie” Arka Wasilewskiego
2020:
- „W moim świecie” Wojtka Sosnowskiego
- „W moim świecie” i Marcina Robaczewskiego
2021:
- „W moim świecie” Lidzi Berezowskiej i Ani Dybowskiej
- „Obecność” Urzędzie Marszałkowskim Województwa Kujawsko-Pomorskiego
2022:
- „W moim świecie” Leszka Bickiego i Ani Głodowskiej oraz
- „W moim świecie” – gościnnie wystawa Marka Turkota
2023:
- „W moim świecie” Małgosi Szamot, Sebastiana Zielińskiego, Joasi Czekalskiej i Tadzia Lewandowskiego.
Ponadto odbyło się kilka wystaw wewnętrznych w Pracowni, bez udziału gości z zewnątrz ze względu na reżim sanitarny z powodu epidemii covid19 np. Wystawa Listów do Jana Pawła II z okazji 100-lecia Karola Wojtyły, oraz wystawa poświęcona beatyfikacji ks. Kardynała Stefana Wyszyńskiego i Matki Elżbiety Róży Czackiej.
Z pomocą pracowników nasi uczestnicy brali także udział w wielu konkursach lokalnych i ogólnopolskich organizowanych m in. przez Państwowy Fundusz Osób Niepełnosprawnych – „Sztuka osób niepełnosprawnych”, przez Fundację „Wiatrak” na festiwalu fArt, Fundację Sztuki Osób Niepełnosprawnych na Międzynarodowym Biennale Sztuk Plastycznych Osób Niepełnosprawnych” w Krakowie i wielu innych.
Poniżej dzielimy się fragmentem tekstu mgr Anny Szary dotyczący terapii przez twórczość:
„Najważniejszym celem twórczości jest potrzeba działania, a nie ocena przez terapeutę czy też obserwowanie, jaki postęp nastąpił np. w kreśleniu prostych kresek.
Aby zaistniał proces twórczy potrzebna jest nie tylko chęć tworzenia, ale również warunki, aby można było go realizować, czyli „zaplecze”. Jest to trudność, której sami uczestnicy zajęć najczęściej nie są w stania pokonać ani przekroczyć. Dlatego musi pojawić się ktoś, najczęściej specjalista, którego rolą jest pomoc w powstawaniu dzieła, a często narodzinach twórcy, a czasem jednocześnie: twórcy i artysty. Dlatego w sytuacjach niepełnosprawności obecność drugiej osoby to współtworzenie. Jednak należy być bardzo czujnym, aby uchwycić moment, kiedy już nie można ingerować w proces tworzenia.”
ŚDS „PRTON” KSON DT finansowany jest w całości z budżetu państwa i realizowany przez samorząd Gminy Miasta Toruń.
Od 6.12.2018 r. Stowarzyszenie prowadzi działalność NA MAJĄTKU GMINY MIASTA TORUŃ, KTÓRY ODDANO DO BEZPŁATNEGO UŻYTKOWANIA.
#obchody 15 lat ŚDS i 45 lat działalności PRTON